İlk yayında en hassas, en çok önem verdiğim konulardan birine yer vermek istedim ki başlangıcımız şanlı olsun.
Sanayi devrimi ve sonrasındaki emek pazarındaki gelişmeler, kadınların da aktif iş gücü olarak emekleri ile toplumda varolmalarını sağladı. Beraberinde gereken sosyal hakları da talep etmeleri kazçınılmazdı, ve kazandılar. O dönemde sanayileşememiş ülkelerdeki kadınların, benzer hakları hem talep edememiş hem de elde edememiş olmasından bu emek etkisini rahatlıkla görüyoruz. 20.yy'ın anti-emperyalist nitelikli devrimlerindeki sanayileşme azmi, kadınlara bu hakların peşinen verilmesini getirdi ki 1923 Türkiye Devrimi de buna örnektir.
İlerleyen yıllarda sanayileşmiş olan ülkeler, paylaşım savaşlarından ya da sonrasında kazandıkları toprak ve emek pazarlarından da yararlanarak sanayilerini, emeğin daha ucuz olduğu ülkelere kaydırdılar. Savaşlar sonrası nüfusu artırma eğilimi (baby-boomer kuşağı) de kadınların çalışma yaşamından uzaklaşmasına neden oldu.
İşte bu pozitif ayrımcılık düşüncesi, kadınların varolan haklarının, toplumdaki itibarlarının kaybedilmemesi için ortaya çıkmıştır. Pozitif ayrımcılık, bildiğimiz ve burada kullanılan anlamıyla, kadınlar lehine kadınlara ayrımcılık yapılmasıdır. İşte bu durumun uygulama biçimine de itirazım bu noktada başlıyor.
Pozitif ayrımcılık uygulaması, günümüzde herhangi bir amaç için bir araya gelmiş toplulukta ya da sosyal projede kadın sayısının erkek sayısına yakın tutulması, kotalar konulması ve kadınlara liderlik fırsatı verilmesini kapsıyor. Dikkat ederseniz bir önceki bileşik cümlenin nesnelerini oluşturan fiiller edilgen (tutulması, konulması, verilmesi). Bu edilgen fiillere sorulan "kim tarafından?" sorusunun yanıtını da size bırakalım. İşte bu "kim tarafından?" sorusunun yanıtı olan taraf, aslında organizasyonun gizli sahibi olduğunu, kadınlara bu ayrıcalıkları tanıdığını iddia etmektedir. Bu şekilde pozitif ayrımcılık yapılması, organizasyonun amacına hizmet etmemesine rağmen, ilke olarak ortaya konmuş olan bir kuralın uygulanması demektir. Herhangi bir kriz durumunda, organizasyonun yaşamsal önemi için vazgeçilebilecek bir unsurdur. Böyle bir pozitif ayrımcılık ortamı, kadınların toplum içinde güçlenmesini sağlamak bir yana, bu ayrıcalıklar nedeniyle daha da pasifize edilmelerine yol açmaktadır.
Son analizde çıkış yolunun, kadın doğasına uygun düzenlemelerle, organizasyon verimliliği hedefi içinde, idealde kadın emeğinin erkek emeği oranında değerli olması sağlanarak bulunabileceğine inanıyorum. Bunun sağlanması için, organizasyonlarda daha ölçülebilir başarı hedefleri oluşturulmalı, değerlendirmeler daha şeffaf ve demokratik olmalıdır. Kadın ve erkeğin emek niteliğine dayalı farklar, ilgili organizasyonda yapılacak olan işlere göre ayrıştırılmalı ve en verimli iş dağılımları seçilmelidir. Kısacası amaç, kadın ve erkeklerin sayısının organizasyonun her basamağında eşitlenmesi ve sonrasında organizasyonun başarısının aranması değil, organizasyonun başarısına giden yolda kadın ve erkek emeklerinin en verimli şekilde kullanılarak organizasyon mantığının kadının nitelikli emeğinin gelişimine -tıpkı erkek emeğinin nitelikli gelişiminde olduğu gibi- açık olmasının sağlanması olmalıdır. Yani organizasyon, kadın erkek eşitliğini sağlayabildiği için verimli ve başarılı olmalıdır, tersi değil.
Sanayi devrimi ve sonrasındaki emek pazarındaki gelişmeler, kadınların da aktif iş gücü olarak emekleri ile toplumda varolmalarını sağladı. Beraberinde gereken sosyal hakları da talep etmeleri kazçınılmazdı, ve kazandılar. O dönemde sanayileşememiş ülkelerdeki kadınların, benzer hakları hem talep edememiş hem de elde edememiş olmasından bu emek etkisini rahatlıkla görüyoruz. 20.yy'ın anti-emperyalist nitelikli devrimlerindeki sanayileşme azmi, kadınlara bu hakların peşinen verilmesini getirdi ki 1923 Türkiye Devrimi de buna örnektir.
İlerleyen yıllarda sanayileşmiş olan ülkeler, paylaşım savaşlarından ya da sonrasında kazandıkları toprak ve emek pazarlarından da yararlanarak sanayilerini, emeğin daha ucuz olduğu ülkelere kaydırdılar. Savaşlar sonrası nüfusu artırma eğilimi (baby-boomer kuşağı) de kadınların çalışma yaşamından uzaklaşmasına neden oldu.
İşte bu pozitif ayrımcılık düşüncesi, kadınların varolan haklarının, toplumdaki itibarlarının kaybedilmemesi için ortaya çıkmıştır. Pozitif ayrımcılık, bildiğimiz ve burada kullanılan anlamıyla, kadınlar lehine kadınlara ayrımcılık yapılmasıdır. İşte bu durumun uygulama biçimine de itirazım bu noktada başlıyor.
Pozitif ayrımcılık uygulaması, günümüzde herhangi bir amaç için bir araya gelmiş toplulukta ya da sosyal projede kadın sayısının erkek sayısına yakın tutulması, kotalar konulması ve kadınlara liderlik fırsatı verilmesini kapsıyor. Dikkat ederseniz bir önceki bileşik cümlenin nesnelerini oluşturan fiiller edilgen (tutulması, konulması, verilmesi). Bu edilgen fiillere sorulan "kim tarafından?" sorusunun yanıtını da size bırakalım. İşte bu "kim tarafından?" sorusunun yanıtı olan taraf, aslında organizasyonun gizli sahibi olduğunu, kadınlara bu ayrıcalıkları tanıdığını iddia etmektedir. Bu şekilde pozitif ayrımcılık yapılması, organizasyonun amacına hizmet etmemesine rağmen, ilke olarak ortaya konmuş olan bir kuralın uygulanması demektir. Herhangi bir kriz durumunda, organizasyonun yaşamsal önemi için vazgeçilebilecek bir unsurdur. Böyle bir pozitif ayrımcılık ortamı, kadınların toplum içinde güçlenmesini sağlamak bir yana, bu ayrıcalıklar nedeniyle daha da pasifize edilmelerine yol açmaktadır.
Son analizde çıkış yolunun, kadın doğasına uygun düzenlemelerle, organizasyon verimliliği hedefi içinde, idealde kadın emeğinin erkek emeği oranında değerli olması sağlanarak bulunabileceğine inanıyorum. Bunun sağlanması için, organizasyonlarda daha ölçülebilir başarı hedefleri oluşturulmalı, değerlendirmeler daha şeffaf ve demokratik olmalıdır. Kadın ve erkeğin emek niteliğine dayalı farklar, ilgili organizasyonda yapılacak olan işlere göre ayrıştırılmalı ve en verimli iş dağılımları seçilmelidir. Kısacası amaç, kadın ve erkeklerin sayısının organizasyonun her basamağında eşitlenmesi ve sonrasında organizasyonun başarısının aranması değil, organizasyonun başarısına giden yolda kadın ve erkek emeklerinin en verimli şekilde kullanılarak organizasyon mantığının kadının nitelikli emeğinin gelişimine -tıpkı erkek emeğinin nitelikli gelişiminde olduğu gibi- açık olmasının sağlanması olmalıdır. Yani organizasyon, kadın erkek eşitliğini sağlayabildiği için verimli ve başarılı olmalıdır, tersi değil.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder